Istnieje wiele diet, które uznawane są za prozdrowotne. Jednak ciężko jest znaleźć dietę, która jest zarówno lecznicza, jak i może odchudzać. Takim przykładem jest dieta ketogeniczna. Jedne osoby przechodzą na nią, aby schudnąć i zredukować ilość tkanki tłuszczowej, a inne ze względu na choroby neurologiczne i zalecenie lekarza. Choć początkowo ta dieta była uznawana za wymysł, obecnie wielu ekspertów prowadzi badania nad jej dobroczynnym wpływem na ludzki organizm.
Keto – czym jest dieta ketogeniczna?
Bardzo często używa się też skróconej nazwy keto lub nazwy dieta ketogenna. Każda z nich jest w zasadzie prawidłowa i odnosi się do tego samego modelu odżywiania. Na czym jednak polega ta dieta? Jej cechą charakterystyczną jest spożywanie wysokiej ilości tłuszczu i minimalnej ilości węglowodanów. Mówić w uproszczeniu odwracamy proporcje piramidy żywieniowej i zamiast węglowodanów jemy tłuszcz, a samymi cukrami jedynie okraszamy posiłki.
W ten sposób nasz organizm zaczyna traktować tłuszcze jako źródło energii. A to z kolei sprawia, że to tłuszcz skumulowany w organizmie zaczyna być spalany i jego zapasy się zmniejszają. Dochodzi do ketozy, czyli wzrasta liczba ciał ketonowych w osoczu krwi, a sam tłuszcz zamieniany jest na energię. Aby wywołać ten stan, trzeba drastycznie obniżyć ilość spożywanych węglowodanów i zastąpić je tłuszczem. W ten sposób redukujemy ilość glukozy we krwi i glikogenu. A dzięki temu możliwe jest wywołanie stanu ketozy. Ponieważ jednak wprowadzone w jadłospisie zmiany są ogromne, nie każdy może skorzystać z takiej diety.
Co można jeść na diecie wysokotłuszczowej?
Jak w każdej diecie i tutaj ważna jest regularność spożywanych posiłków. Powinniśmy jeść 5 posiłków dziennie, z czego śniadanie, obiad i kolacja to główne posiłki, a drugie śniadanie i podwieczorek traktujemy jako mniejszą porcję. W tej diecie istotne są jednak proporcje i składniki, które spożywamy w diecie.
Stosuje się dwa modele odżywiania. Jeden to stosunek składników pokarmowych 4:1 co oznacza, że na 4 g tłuszczu przypada 1 g biała i węglowodanów. Albo wykorzystujemy proporcję 3:1, gdzie na 3 g tłuszczu mamy 1 g białka i węglowodanów. Skąd czerpać tyle tłuszczu? Na szczęście jest wiele produktów, które mają dużo tłuszczu, ale mało węglowodanów.
Można do nich zaliczyć mięso takie jak: wołowina, wieprzowina, jagnięcina, drób, a także ryby, w tym szczególnie makrele, śledzie czy łososia. W wielu warzywach co prawda nie ma tłuszczu, ale nie ma również wysokiej ilości węglowodanów, a więc idealnie nadają się do posiłków w tej diecie. Są to choćby: szparagi, awokado, brokuły, fasolka szparagowa, sałata, ogórki, pomidory, rzodkiewka, szpinak, groszek czy bakłażan. Choć w owocach zwykle jest sporo cukru, dopuszczalne są do spożycia borówki, jagody, truskawki czy porzeczki. Warto jednak ograniczyć ich ilość ze względu na zawartość fruktozy.
Jeśli bazą posiłków ma być zdrowy tłuszcz, dobrze jest zadbać również o produkty, które są w 100% stworzone z niego. Można jeść masło, smalec, masło kokosowe, a do przygotowania potraw używać oliwy z oliwek, oleju kokosowego, oleju lnianego, a nawet majonezu. Choć ograniczamy ilość białka, wciąż jest ono potrzebne, a można je pozyskać nie tylko z mięsa i ryb, ale też z jajek, sera, mleka, kefirów i niesłodzonych jogurtów. Niedobory witamin i minerałów dobrze jest uzupełnić suplementami diety.
Dieta odchudzająca – efekty
Sporo osób słyszało o diecie ketogenicznej w kontekście redukcji tkanki tłuszczowej. Korzystając z innych diet odchudzających, efekty nie są tak dobre, jak byśmy chcieli. Często też uprawiając regularnie ćwiczenia nie zawsze widać zadowalające efekty. A zatem kusząca może być dieta, która pozwoli pozbyć się tłuszczu.
W tej diecie założeniem jest wprowadzenie ciała w stan ketozy, aby pobierało energię z tłuszczu, a nie z węglowodanów jak to robi automatycznie. Jeśli nam się to uda i dobrze zaplanujemy posiłki, możemy z łatwością schudnąć. Co ciekawe wytwarzane w organizmie ciała ketonowe, mogą nawet hamować uczucie głodu. Ważne jest jednak, aby dieta była ułożona zgodnie z zasadami. Tylko trzymając się konkretnych posiłków i produktów, można wprowadzić ciało w stan ketozy.
Efekty zależne są przede wszystkim od wyjściowej masy ciała. Osoby, które mają więcej tkanki tłuszczowej, zobaczą większe efekty. Na początku można liczyć na szybki i duży spadek wagi, który związany jest w zasadzie z utratą masy wody. Można liczyć na zgubienie 1-3 kg w ciągu 1-2 tygodni. Później efekty nie są już tak szybkie i przewidywany spadek wagi to 0,5-1 kg na tydzień, co jest całkiem dobrym efektem. To ile ostatecznie schudniemy, zależy również od trwania samej diety. Decydują się na miesiąc na keto i powrót do prawidłowej piramidy odżywiania, można z powodzeniem schudnąć nawet kilka kilogramów.
Lecznicza funkcja diety ketogenicznej
Wielu lekarzy zaleca swoim pacjentom tę dietę z powodów zdrowotnych. Obecnie najczęściej zalecana jest ona osobom chorującym na schorzenia neurologiczne. Dietę ketogenną poleca się osobom chorującym na padaczkę lekooporną. Zwłaszcza u dzieci taka dieta może przynieść dobre efekty, ale musi być stosowana pod kontrolą lekarza. Może być ona zalecona również pacjentom z padaczką z napadami miokloniczno-astatycznymi, zespołem Draveta, zespołem Retta czy stwardnieniem guzowatym. Wielu ekspertów wskazuje, że ta dieta pomaga osobom cierpiącym na migrenę. Coraz częściej wprowadzana jest też u pacjentów chorujących na Alzheimera czy Parkinsona. A ponieważ jest dietą nisko węglowodanową, może być korzystna także u cukrzyków.
Jest wiele zdrowotnych korzyści, które płyną z jej zastosowania. Może zmniejszać objawy chorób o podłożu neurologicznym. Ma pozytywny wpływ na stan jamy ustnej i zapobiega próchnicy. A do tego redukuje nadmiar tkanki tłuszczowej, a więc wspomaga walkę z otyłością. Zawsze warto jednak skonsultować z lekarzem, czy ta dieta będzie pożyteczna też dla nas.