Guz jajnika to częsta przypadłość kobiet, nie zawsze oznaczająca nowotwór. Nieraz są to bowiem łagodne torbiele lub mięśniaki. Jeśli jednak charakter zmiany jest złośliwy, jej rozmiar zbyt duży lub istnieje ryzyko jej pęknięcia, należy usunąć guz. Technika zabiegu uzależniona jest od wielu czynników, takich jak wiek pacjentki, rodzaj i wielkość guza. Jakie metody wyróżniamy i na czym one polegają?
Metoda laparoskopowa
Laparoskopia to minimalnie inwazyjny zabieg ginekologiczny. Co to oznacza? Na to pytanie odpowiada Ginekolog – położnik Anna Kluz-Kowal z Białegostoku: Metoda laparoskopowa to nowoczesny zabieg, wykonywany przy pomocy urządzenia z kamerą i soczewkami umożliwiającymi transmisję obrazu. Dzięki temu zamiast szerokiego rozcięcia powłok brzusznych, wystarczy klika niewielkich nacięć skóry, przez które lekarz wprowadza wspomniany laparoskop i dodatkowe instrumenty. Obserwując operowany narząd na monitorze, specjalista może sprawnie przeprowadzić zabieg. Laparoskopia to minimalny stopień naruszenia tkanki jajnika, bardzo niewielkie ryzyko powikłań i szybki powrót do pełnej sprawności. Kiedy lekarz decyduje się na metodę laparoskopową? Wskazaniem do zabiegu są wszelkie zmiany łagodne, których specyfika lub rozmiar zaburzają prawidłowe funkcjonowanie organizmu, np. utrudniają zajście w ciążę. Z tego powodu zabiegowi najczęściej poddawane są kobiety w wieku rozrodczym. Powyżej 50. roku życia oraz w przypadku występowania zrostów i stwierdzenia zmian o charakterze nowotworowym, konieczne jest podjęcie bardziej radykalnych kroków, czyli wykonanie zabiegu operacyjnego.
Laparotomia, czyli metoda tradycyjna
Jeśli wykryto nowotwór lub kobieta, u której wykryto zmianę, przechodzi lub zbliża się do menopauzy – czyli w wieku 45-50 lat i więcej – lekarz decyduje się na metodę laparotomijną. Tradycyjna operacja trwa dłużej niż laparoskopia, wymaga dłuższej rekonwalescencji oraz pozostawia gorszy efekt kosmetyczny w postaci blizny. Jest jednak bezpieczniejsza w przypadku nowotworu, ponieważ daje lekarzowi lepsze możliwości oceny i podjęcia odpowiedniego leczenia. W tym celu wykonuje się szerokie nacięcie powłoki brzusznej, umożliwiające bezpośrednią obserwację zmiany i okolic. Wymagają tego zmiany złośliwe, kiedy lekarz oceniając stan przydatków i macicy często na bieżąco podejmuje decyzję o zakresie leczenia. W przypadku zmiany złośliwej najczęściej usuwa się przydatki i macicę, jednak u pacjentek w wieku rozrodczym stosuje się zabiegi oszczędzające.
Operacje oszczędzające
Zabieg oszczędzający ma na celu umożliwienie pacjentce zachowania zdolności prokreacyjnych. W tym celu usuwa się jedynie ten jajnik, na którym wykryto zmianę, ewentualnie również jajowód. Jednostronny zabieg nie pozbawia kobiety szans na zajście w ciążę, ale nie zawsze jest możliwy. Warunkiem jest tu dokładne rozpoznanie rodzaju i zasięgu zmian nowotworowych o maksymalnym stopniu 1a.