Ultrasonografia to jedno z najważniejszych i najczęściej wykonywanych badań obrazowych u dzieci. Pozwala ocenić wnętrze organizmu dziecka bez użycia promieniowania, bez ingerencji w ciało i – co równie istotne – bez bólu. Dla rodziców istotna jest nie tylko skuteczność badania, ale również jego komfort i bezpieczeństwo. W przypadku najmłodszych pacjentów każde z tych kryteriów ma kluczowe znaczenie.
Dlaczego wykonuje się USG u dzieci?
Ultrasonografia u dzieci ma wiele zastosowań diagnostycznych. Lekarz kieruje na badanie najczęściej w sytuacjach, gdy występują objawy takie jak ból brzucha, obrzęki, powiększone węzły chłonne, podejrzenie zakażenia dróg moczowych czy wrodzone wady narządów. USG może pomóc w rozpoznaniu chorób jamy brzusznej, problemów z nerkami, wątroby, pęcherza moczowego, a także wykryć urazy, ropnie lub obecność płynu w jamie brzusznej.
U dzieci badanie to jest również wykorzystywane w profilaktyce – przykładowo w przypadku podejrzenia dysplazji stawów biodrowych u niemowląt, zmian nowotworowych czy nieprawidłowości w obrębie jąder. Dzięki ultrasonografii można szybko podjąć decyzję o leczeniu lub dalszej diagnostyce.
Jak wygląda badanie USG u dziecka?
Przebieg badania USG u dzieci nie różni się zasadniczo od tego wykonywanego u dorosłych, choć jego realizacja wymaga więcej cierpliwości i delikatności ze strony personelu medycznego. Dziecko jest proszone o położenie się na łóżku diagnostycznym, po czym lekarz lub technik nakłada na skórę w miejscu badanym niewielką ilość ciepłego żelu. Żel ten umożliwia sprawne przesuwanie głowicy aparatu i poprawia jakość obrazu.
Następnie specjalista przesuwa głowicę po skórze dziecka, obserwując obraz na monitorze. Badanie trwa zwykle od 10 do 30 minut, w zależności od badanego obszaru i współpracy małego pacjenta. Podczas całego procesu przy dziecku może znajdować się rodzic lub opiekun, co ma ogromne znaczenie dla poczucia bezpieczeństwa.
Przygotowanie dziecka do USG – prosto i jasno
W większości przypadków USG nie wymaga specjalnych przygotowań, ale są wyjątki. Dla uzyskania dokładnych obrazów jamy brzusznej dziecko powinno być na czczo przez 4–6 godzin przed badaniem. Jeśli wykonywane jest USG układu moczowego, konieczne może być wypicie odpowiedniej ilości płynów na około godzinę przed badaniem, aby pęcherz był pełny.
Rodzice powinni sprawdzić informacje zawarte w liście z placówki medycznej – zawiera on dokładne wskazówki co do przygotowania. Dobrą praktyką jest także rozmowa z dzieckiem przed wizytą – spokojne wyjaśnienie, że lekarz będzie przykładał specjalną głowicę i nakładał na skórę żel, który może być chłodny, pomaga oswoić się z procedurą.
USG a komfort psychiczny dziecka
Zespół przeprowadzający USG u dzieci stara się maksymalnie ograniczyć stres. W pomieszczeniu do badania panuje przyciemnione światło, które ułatwia obserwację obrazu, a jednocześnie działa uspokajająco. Mały pacjent może przynieść ulubioną zabawkę, maskotkę lub książeczkę. Często stosuje się też techniki odwracające uwagę, takie jak opowiadanie bajek czy angażowanie dziecka w obserwację obrazu na monitorze.
Niektóre placówki umożliwiają też nagradzanie dziecka po badaniu np. naklejką lub dyplomem dzielnego pacjenta. To drobny gest, ale znacząco podnosi pozytywne doświadczenie związane z wizytą w placówce medycznej.
Czy USG jest bezpieczne dla dzieci?
Ultrasonografia to badanie całkowicie bezpieczne i nieinwazyjne. Nie emituje promieniowania jonizującego, co odróżnia je od tomografii komputerowej czy zdjęć RTG. Dzięki temu może być wykonywane wielokrotnie – bez ryzyka dla zdrowia małego pacjenta.
Zgodnie z wytycznymi British Society of Paediatric Radiology, w badaniach dzieci stosuje się możliwie najniższe ustawienia energetyczne, zachowując przy tym pełną wartość diagnostyczną obrazu. Badanie nie powoduje bólu, a jedynie lekkie uczucie nacisku, które może być nieprzyjemne jedynie w przypadku dużej nadwrażliwości lub bólu w miejscu badania.
W jakich sytuacjach warto wykonać USG u dziecka?
Wskazania do USG u dzieci obejmują szerokie spektrum sytuacji klinicznych, w tym:
-
ból brzucha o nieznanym pochodzeniu,
-
częste infekcje układu moczowego,
-
urazy i upadki,
-
podejrzenie przepukliny,
-
niepokojące zmiany w obrębie jąder, piersi, szyi,
-
powiększone węzły chłonne,
-
problemy z oddychaniem lub podejrzenie płynu w opłucnej.
USG stanowi także standardowe narzędzie w ocenie noworodków – m.in. w badaniu stawów biodrowych pod kątem dysplazji, przemieszczeń czy innych wad wrodzonych.
Jak wygląda dostępność badań i interpretacja wyników?
W wielu ośrodkach, takich jak centrum diagnostyki Rex Medica, badania USG wykonywane są przez doświadczonych radiologów posiadających odpowiednie certyfikaty Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie precyzyjnego opisu już podczas wizyty, bez konieczności długiego oczekiwania.
W przypadku trudnych diagnostycznie przypadków możliwe jest skierowanie dziecka na dodatkowe badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny, również bezpieczny dla dzieci.
Po badaniu – co dalej?
Po zakończeniu badania dziecko może natychmiast wrócić do codziennej aktywności. Nie ma przeciwwskazań do jedzenia, picia czy zabawy. Wynik trafia do lekarza kierującego – w przypadku badań ambulatoryjnych czas oczekiwania na opis to zazwyczaj od 1 do 7 dni roboczych. W sytuacjach pilnych opis może być dostępny natychmiast.
Rodzice, którzy nie otrzymali informacji o wyniku po upływie kilku dni, powinni skontaktować się z placówką lub lekarzem prowadzącym.
Podsumowanie funkcjonalne – USG jako fundament diagnostyki pediatrycznej
Ultrasonografia to badanie nie tylko skuteczne, ale i przyjazne dla dziecka. Dzięki braku bólu, promieniowania i szybkiemu wynikowi jest ono filarem współczesnej diagnostyki pediatrycznej. Prawidłowo wykonane USG daje lekarzom wiedzę niezbędną do trafnej diagnozy i zaplanowania dalszego leczenia. Warto nie bać się tego badania i traktować je jako bezpieczne narzędzie troski o zdrowie najmłodszych.
Źródło zdjęcia: canva premium
Artykuł sponsorowany